H επιχείρηση «πηγή ειρήνης» τέθηκε σε αναστολή στην όγδοή της μέρα, μετά τη συμφωνία ανάμεσα στις ΗΠΑ και την Τουρκία. Μια προκαταρκτική εκτίμηση ξεκάθαρα επισημαίνει την πολιτική πανωλεθρία του Ερντογάν και του ΑΚΡ. Ο Ερντογάν υποχρεώθηκε να σταματήσει στην γραμμή Τελ Αμπγιάντ - Ρας αλ-Άιν των 120 χιλιομέτρων, χωρίς καν να αποκτήσει τον πλήρη έλεγχο του Ρας αλ-Άιν, όταν μόλις μια μέρα πριν είχε βεβαιώσει ότι η Τουρκία δεν θα σταματήσει προτού εγκαθιδρύσει μια ασφαλή ζώνη βάθους 30 χιλιομέτρων και 440 χιλιομέτρων μήκους από τον ποταμό Ευφράτη έως τα σύνορα με το Ιράκ.
Στις επόμενες μέρες, θα ακούσουμε πολύς λόγος να γίνεται για την στρατηγική σημασία αυτής της περιοχής. Αλλά ο ίδιος ο Ερντογάν μίλησε για το αντίθετο τον Οκτώβρη του περασμένου χρόνου: «Μέχρι τώρα δεν υπάρχει τίποτα σοβαρά ανησυχητικό ανατολικά του Ευφράτη. Αν κοιτάξουμε αυτήν την περιοχή που ονομάζεται ανατολικός Ευφράτης, βλέπουμε κυρίως έρημο. Εδώ το αληθινά σημαντικό πράγμα είναι το Ντεΐρ-εζ-Ζορ. Eπειδή είναι ένα ενεργειακό δυναμικό. Έχει μια βάση, αυτό είναι το ζουμί…». Σήμερα οι ΗΠΑ έχουν οδηγήσει την Τουρκία στην έρημο, με τα λόγια του Ερντογάν, διατηρώντας τον έλεγχο της ενεργειακής βάσης του Ντεΐρ-εζ-Ζορ στο νότο, το «ζουμί», διαμέσου του YPG.
Αν και η συμφωνία διατάζει την εγκατάλειψη της γραμμής του Τελ-Αμπγιάντ Ρας- αλ Άιν από το YPG, το Μανμπίτζ, το Κομπάνι και το Καμισλί έχουν πέσει υπό τον έλεγχο της Συρίας και της Ρωσίας καθώς έχουν μπει σε αυτές τις πόλεις σε υπεράσπιση του YPG. Στην δοσμένη κατάσταση, θα είναι αδύνατο να προσθέσει αυτές τις πόλεις στην ασφαλή ζώνη βραχυπρόθεσμα και μεσοπρόθεσμα, για λόγους που θα εκτεθούν λεπτομερειακά παρακάτω. Συνεπώς το σχέδιο να επανεγκαταστήσει αρχικά 1 εκατομμύριο και στη συνέχεια 2 εκατομμύρια πρόσφυγες στην ασφαλή ζώνη έχει γίνει πραγματική πρόκληση.
Τελικά, όλα αυτά έχουν γίνει ακριβώς μετά τη διαρροή του ταπεινωτικού γράμματος του Τραμπ στον Ερντογάν. Όλες οι γραμμές του κειμένου δείχνουν τις απειλές των οικονομικών κυρώσεων σαν την κύρια αιτία αυτής της συμφωνίας. Οι απειλές του Τραμπ για κυρώσεις γεμάτες με πρσβολές μεταφράστηκαν σε διπλωματική γλώσσα στο κείμενο συμφωνίας. Οι ΗΠΑ μπορούν, οποιαδήποτε στιγμή, να επιβάλουν κυρώσεις στην Τουρκία την στιγμή που η τελευταία παρεκκλίνει από τις τεθείσες γραμμές. Αυτό έχει επίσης εκθέσει την αληθινή φύση των υποτιθέμενων «καλών σχέσεων» ανάμεσα στον Ερντογάν και τον Τραμπ και είναι σαφές ότι η διαρροή έγινε για να κάνει κρυστάλλινα καθαρό το ποια πλευρά υπαγόρευσε τις συνθήκες της συμφωνίας. Την ώρα που τα αστικά κόμματα και τα αστικά μέσα παλεύουν να πείσουν το λαό περί του αντιθέτου, αυτή είναι μια πολιτική πανωλεθρία.
«Μη»-εκεχειρία στον «μη-πόλεμο».
Το πρόσωπο και η στάση του Μάηκλ Πενς κατά τη διάρκεια της φωτογράφησης πριν τη συνάντηση ανάμεσα στις Τουρκικές και Αμερικανικές αντιπροσωπείες, έδωσαν μια ξεκάθαρη ένδειξη του τόνου της συνάντηση η οποία έμελλε να λάβει χώρα. Δεν θα πρέπει να παραλειφθεί, ότι ακόμα και αν το διπλωματικό στάτους του Πενς είναι χαμηλότερο από του Ερντογάν, τοποθετήθηκαν ως ίσοι στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων. Ο Ερντογάν ενημέρωσε το κοινό γι’ αυτή τη συνάντηση λέγοντας «Τους είπα να στείλουν μια αντιπροσωπεία», ωστόσο η στάση του Πενς ήταν λιγότερο ενός επιτετραμμένου που στάλθηκε με αίτημα του Ερντογάν και περισσότερο κάποιυ που στάλθηκε για να επιβάλει ένα τελεσίγραφο. Ήταν σαν η Αμερικάνικη πλευρά να διέρρευσε το προσβλητικό γράμμα στον Ερντογάν, προειδοποιώντας τον να μην είναι ένας «σκληρός τύπος» και «ανόητος», πριν αυτήν τη συνάντηση. Η παράδοση που υπάρχει, να γίνεται μια κοινή συνέντευξη τύπου μετά τις συνομιλίες, αγνοήθηκε. Και η Αμερικάνικη πλευρά κάνοντας μια δημόσια δήλωση πριν την Τουρκία ενίσχυσε τον συμβολισμό. Το πιο σημαντικό από όλα είναι ότι ο Ερντογάν απέφυγε να κάνει μια δημόσια δήλωση μετά από μια τέτοια σημαντική συνάντηση.
Η δημόσια δήλωση που έγινε από τον Αντιπρόεδρο Πενς και τον υπουργό εξωτερικών Πομπέο σηματοδότησε μια συμφωνία εκεχειρίας. Ακόμη η Τουρκία επιμένει ότι αυτή είναι απλά μια παύση. Πράγματι το κείμενο της συμφωνίας, τόσο στα Τούρκικα όσο και στα Αγγλικά, επισημαίνει «μια παύση της επιχείρησης» αντί για μια «εκεχειρία». Από την άλλη πλευρά, το γεγονός ότι οι δύο πλευρές συμφωνούν να διακόψουν μια σύγκρουση διαμέσου μιας γραπτής συμφωνίας με αμοιβαίες δεσμεύσεις δεν σημαίνει τίποτα άλλο παρά μια εκεχειρία. Μόνο αν μία από τις συγκρουόμενες πλευρές επρόκειτο να σταματήσει προσωρινά με δική της πρωτοβουλία, για παράδειγμα λόγω στρατιωτικών, υλικοτεχνικών ή πολιτικών αιτιών, θα είχε νόημα να μιλά για παύση.
Σε αυτήν την ατμόσφαιρα της εννοιολογικής αμφισημίας, οι ισχυρισμοί της Τουρκικής κυβέρνησης για «επιχείρηση όχι πόλεμο» αδυνάτισαν σημαντικά. Είναι δύσκολο να φανταστούμε ότι και αυτοί οι ίδιοι θα το πίστευαν αρχικά. Πράγματι, ακριβώς πριν την επιχείρηση «Πηγή Ειρήνης» ο ίδιος ο Πρόεδρος του ΑΚΡ Νούμαν Κουρτουλμούς είπε «τελικά πάμε σε πόλεμο». Αυτό αργότερα ανασκευάστηκε και ξανά η ανασκευή ανασκευάστηκε όχι από άλλον αλλά από τον Πρόεδρο Ερντογάν, που ο ίδιος είπε: «Θεού θέλοντος, αυτή η κατάκτηση θα πετύχει». Έχουν γίνει προσπάθειες για να εξηγηθεί αυτή η δήλωση που ποτέ δεν ανακλήθηκε. Τελικά, σήμερα έχουμε μια «μη»- εκεχειρία σε έναν «μη»- πόλεμο.
Ο πόλεμος που τράβηξε το καλώδιο στην Αστάνα [1]
Η επίσημη ρητορική της Τουρκίας ήταν ότι «ο πόλεμος συμβαίνει μόνο μεταξύ κρατών», και με τις TSK (Τουρκικές ένοπλες δυνάμεις) να αντιμετωπίζουν τον Συριακό στρατό, η Πηγή Ειρήνης μεταστράφηκε σε πόλεμο, ακόμα και μέσα στα πλαίσια αυτής της ρητορικής. Μόλις ώρες πριν την συμφωνία ανάμεσα στην Τουρκία και τις ΗΠΑ, ο Σύρος Πρόεδρος Μπασάρ Αλ Άσαντ περιέγραψε την επιχείρηση ως «σκανδαλώδη επίθεση» και διακήρυξε ότι «η Συρία θα απαντήσει στην επίθεση και θα την αντιμετωπίσει οπουδήποτε μέσα στην Συριακή επικράτεια διαμέσου όλων των διαθέσιμων νόμιμων μέσων». Αυτή είναι μια κρίσιμη δήλωση από την στιγμή που η συμφωνία ανάμεσα στις ΗΠΑ, την Τουρκία και τον YPG είναι μη-δεσμευτική για την Συρία. Σύμφωνα με την συμφωνία, αν ο YPG αποσυρθεί 30 χλμ πίσω από την γραμμή Τελ Αμπγιάντ – Ρας αλ-Αΰν, εγκαταλείψει τον βαρύ οπλισμό του και καταστρέψει τις οχυρώσεις του τότε η εκεχειρία θα γίνει διαρκής και η επιχείρηση Πηγή Ειρήνης θα τελειώσει. Φαίνεται όμως ότι ο πόλεμος ενάντια στην Συρία παραμένει.
Είναι αυτό το σημείο που εξολοκλήρου εκθέτει την πολιτική ουσία της επιχείρησης Πηγή Ειρήνης. Το Επαναστατικό Εργατικό Κόμμα (DIP) επέμεινε από την αρχή ότι είναι ένα σχέδιο «Made in USA» και ότι είναι ένα σχέδιο διαδρόμου του ΝΑΤΟ στην περιοχή. Η ανακοίνωση του DIP με τίτλο «Όχι στην αδελφική αιματοχυσία για τα Αμερικάνικα συμφέροντα!» καθαρά εντοπίζει αυτό το σημείο: «ο διάδρομος του ΝΑΤΟ θα σημαίνει την τοποθέτηση της Τουρκίας ενάντια στην Συρία, το Ιράν, την Ρωσία ως τον προστάτη των ένοπλων συμμοριών που είναι υπηρέτες του ιμπεριαλισμού». Στις επόμενες 8 μέρες, οι ΗΠΑ δείχνουν να έχουν κάνει σημαντική πρόοδο. Ο Ειδικός Αντιπρόσωπος των ΗΠΑ για την Συρία, James Jeffrey, που έκανε την διάσημη διακήρυξη «είναι ώρα να τραβήξουμε το καλώδιο από την Αστάνα», είναι πολύ πιο κοντά στους στόχους του τώρα. Ο σχολιασμός από το Συριακό Υπουργείο Eξωτερικών Υποθέσεων και Ομογενών, που δημοσιοποιήθηκε από το Συριακό Αραβικό Πρακτορείο Ειδήσεων έχει αυτές τις εντυπωσιακές δηλώσεις: «Αυτή η προδοτική Τουρκική επιθετικότητα κάνει το Τουρκικό καθεστώς να χάνει την θέση του ως εγγυητής στο πλαίσιο της Αστάνα, ιδιαίτερα καθώς η επιθετικότητά του αντιφάσκει εντελώς με τις αρχές και τις αποφάσεις της Αστάνα». Ο James Jeffrey παρακολουθεί με μεγάλη ευχαρίστηση αυτές τις 8 μέρες της αδελφοκτόνας αιματοχυσίας, καθώς ούτε ένας Αμερικάνος στρατιώτης δεν πληγώθηκε αλλά χύθηκε το αίμα των Τούρκων, των Κούρδων και των Αράβων.
Το σχέδιο διαδρόμου του ΝΑΤΟ παραμένει στρατηγικά σε λειτουργία
Αυτή η συμφωνία επίσης εκθέτει το γεγονός ότι μια ασφαλής ζώνη με την ταυτότητα ενός διαδρόμου του ΝΑΤΟ είναι μέρος του Αμερικάνικου σχεδίου. Δεν μας εκπλήσσει το γεγονός ότι η μεγαλύτερη υποστήριξη στην επιχείρηση της Πηγής Ειρήνης ήρθε από τον Γενικό Γραμματέα του ΝΑΤΟ Στόλτενμπεργκ. Πράγματι η τελευταία συμφωνία ξεκάθαρα δηλώνει ότι οι ΗΠΑ και η Τουρκία θα δουλέψουν σε συνεργασία για την ασφαλή ζώνη. Ο αντιπρόεδρος των ΗΠΑ Πενς προσωπικά έδωσε έμφαση ότι η ζώνη θα είναι 20 μίλια (32 χλμ) βαθειά. Οι δυνάμεις των ΥPG θα αποσυρθούν από την περιοχή σαν μέρος της συμφωνίας. Εντούτοις, η συγκεκριμένη κατάσταση στο έδαφος δηλώνει ότι η συμφωνία ίσως είναι σε ισχύ μόνο για την γραμμή των 120 χλμ του Τελ Αμπγιάντ-Ρας αλ-Αΐν. Πράγματι μετά την συμφωνία ανάμεσα στις SDF[2] και τον Ασσάντ, Συριακές και σε ορισμένες Ρωσικές περιοχές, δυνάμεις είναι ήδη ανεπτυγμένες στο Μανμπίτζ, το Κομπάνι και το Καμισλί. Ο Τούρκος Υπουργός Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου, το επιβεβαίωσε στη δήλωσή του ότι «θα συναντηθούμε με την Ρωσία για αυτές τις περιοχές». Το σχέδιο του Ερντογάν να δημιουργήσει μια ασφαλή ζώνη από τον Ευφράτη, αρχίζοντας από την Μανμπίτζ, μέχρι τα σύνορα με το Ιράκ, έχει ήδη αποτύχει. Λόγω του πολιτικού τοπίου που αναπτύχθηκε πριν, θα είναι δύσκολο να φτάσει σε μια συμφωνία με την Ρωσία, καθώς ήδη απαιτεί η Τουρκία να επιστρέψει όλη την συνοριακή γραμμή προς την Συρία. Η Τουρκική πλευρά έχει να παλέψει πολύ να κρατήσει την γραμμή των 120 χλμ του Τελ Αμπγιάντ-Ρας αλ –Αΰν στη συνάντηση στο Σότσι με τον Πούτιν στις 22 Οκτώβρη. Δεν είναι καθόλου απίθανο αυτή η κρίση στα ανατολικά του Ευφράτη να πυροδοτήσει μια άλλη σύγκρουση στο Iντλίμπ.
Μανμπίτζ, Κομπάνι, Καμισλί, Αλ Ταμπκά και Ράκκα πέφτοντας στην ζώνη ελέγχου της Ρωσίας μπορεί να είναι μια τακτική υποχώρηση για τις ΗΠΑ. Το στρατηγικά σημαντικό Ντεΐρ εζ-Ζορ ελέγχεται ακόμα από τις ΗΠΑ διαμέσου των SDF. Σε αντίθεση με το βορειοανατολικό μέρος, οι πρόοδοι του Συριακού Αραβικού Στρατού προς αυτήν την περιοχή κατά τη διάρκεια της Πηγής Ειρήνης συναντήθηκαν με το Αμερικάνικο πυροβολικό και τις αεροπορικές δυνάμεις. Ως εκ τούτου, προς στιγμήν, η Αμερικάνικη υποχώρηση πρέπει να γίνει κατανοητή μόνο σχετικά. Δεν πρέπει να θεωρηθεί ότι οι ΗΠΑ που μπορούν να διευθύνουν αεροπορικές επιδρομές από στρατιωτικές βάσεις σε γειτονικές χώρες, περιλαμβανομένου του Ιντσιρλίκ της Τουρκίας, θα φύγουν εντελώς από την Συρία. Στο τέλος, αυτή η Αμερικάνικη τακτική υποχώρηση, παρέδωσε στη Ρωσία το πρόβλημα του PKK/YPG, γεγονός που καθιστά δύσκολη τη δημιουργία μιας από κοινού Αμερικάνικης γραμμής με την Τουρκία ενάντια στη Ρωσία και το Ιράν. Λαμβάνοντας υπόψη ότι το PYD[3] δεν εκπροσωπείται στη συνάντηση της Συριακής Συνταγματικής Επιτροπής στο τέλος του Οκτώβρη, αυτή η τακτική υποχώρηση στην πραγματικότητα αυξάνει την Αμερικάνικη επιρροή διαμέσου των οργανώσεων προτεκτοράτων τους και την Τουρκία. Αν και ο διάδρομος του ΝΑΤΟ είναι γεωγραφικά διαιρεμένος, είναι ακόμα σε λειτουργία στρατηγικά.
Μόνο ένας είναι ο δρόμος για την ανατροπή του Αμερικάνικου σχεδίου: Ειρήνη με τους Κούρδους, Πόλεμο στις ΗΠΑ!
Παρά τους διαφορετικούς ισχυρισμούς επίσημα, η Τουρκία έχει γίνει ένα μέρος της συμφωνίας με τον PYD/YPG, αν και διαμέσου της μεσολάβησης των ΗΠΑ. Αυτό δεν γίνεται πρώτη φορά και δεν θα είναι και η τελευταία. Το πρόβλημα είναι ότι αυτός ο διάλογος πάντα διευκολύνεται από τους ιμπεριαλιστές και οργανώνεται ευθυγραμμισμένος με την ατζέντα τους. Ακόμα και αν η κυβέρνηση απορρίπτει ότι είναι «σε πόλεμο με τους Κούρδους», οι ΗΠΑ προσδιορίζουν την σχέση Τουρκίας-Κουρδιστάν ως μια παλιά «φυσική εχθρότητα» αιώνων και την τροφοδοτούν. Όσοι βλέπουμε την σκλαβιά των Κούρδων ως αλυσίδα γύρω από το λαιμό των Τούρκων και των Αράβων, δεν καταλαβαίνουμε τη διαφορά ανάμεσα στην εκεχειρία και την ειρήνη. Υπερασπιζόμαστε ότι ένας διάλογος ανάμεσα στους νόμιμους εκπροσώπους των λαών πρέπει να αναπτυχθεί, σε εθελοντική βάση, βάση τις αρχές της ισότητας και την απόρριψη της ιμπεριαλιστικής διαιτησίας και παρέμβασης.
Είναι καθαρό ότι το Συριακό Κουρδικό κίνημα έχει εγκαταλειφθεί σε αντάλλαγμα της συνεργασίας του με τον ιμπεριαλισμό. Η στρατηγική του Κουρδικού κινήματος έχει αποτύχει οικτρά. Δεν υπάρχει τέλος σε αυτό. Υποστηρίζοντας το ΑΚΡ κατά τη διάρκεια «του Κουρδικού ανοίγματος», ακολουθώντας στη συνέχεια την συνεργασία με τις ΗΠΑ και σήμερα μπαίνοντας κάτω από τα φτερά της Συρίας και της Ρωσίας. Αν η Τουρκία και οι Κούρδοι ήταν να μπουν σε διάλογο και οι δύο πλευρές θα ήταν ικανές να τελειώσουν αυτό το σερί ηττών.
Αυτή η αναγκαιότητα έχει αποδειχτεί ακόμα μια φορά από αυτό το αιματηρό και τραγικό επεισόδιο. Το δικό μας απόφθεγμα είναι «Ειρήνη με τους Κούρδους, Πόλεμο κατά των ΗΠΑ!». Από εδώ περνάει ο δρόμος για την ανατροπή των ιμπεριαλιστικών σχεδίων και για να μπει ένα τέλος σε αυτή την αδελφοκτόνα αιματοχυσία.
[1]Το σύμφωνο της Αστάνα ανάμεσα στην Τουρκία, τη Ρωσία και το Ιράν, για την «ειρηνευτική διαδικασία» στην Συρία.
[2]Συριακές Δημοκρατικές Δυνάμεις, στρατιωτική συμμαχία ενάντια στον ISIS από πολιτοφυλακές των Κούρδων, Αράβων, Σύριων και άλλων δυνάμεων της περιοχής.
[3]Kόμμα Δημοκρατικής Ένωσης, Κουρδικό Κόμμα στην Συρία.